Folio 66v

135
Annotation on "prodidit"


prodidit manifestavit ipsa Voluptas. Iterum aliis manifestavit que audivit a s{upradicta??} ancilla
 
Annotation on "susurata"


susurata silenter loquens
 
Annotation on "luminibus"


luminibus oculis
 
Annotation on "Ma- iugenam"


Ma- iugenam Mercurium
 
Annotation on "conspicatur"


conspicatur Venus intuetur
 
Annotation on "promittentis"


promittentis s. mulieris
 
Annotation on "inlexit"


inlexit provocavit
 
Annotation on "de propinquo"


de propinquo sicut stabant prope
 
Annotation on "deprehendentis"


deprehendentis arguentis
 
Annotation on "castigabat"


castigabat mactabat
 
Annotation on "obtutibus"


obtutibus argumentis oculorum. amantium affectus exprimit. Sicut solent castigare obtutibus laudo eos qui arguunt.
 
Annotation on "geruntur"


geruntur aguntur
 
Annotation on "femina"


femina arithmetica
 
Annotation on "Cui"


Cui i. arihtmeticae
 
Annotation on "magestas"


magestas potestas
 
Annotation on "vetustatis"


vetustatis antiquitatis
 
Annotation on "Tonantis"


Tonantis Iovis
 
Annotation on "natalibus"


natalibus genituris nativitatibus
 
Annotation on "vultus"


vultus nominativus
 
Annotation on "renidebat"


renidebat splendebat
 
Annotation on "quae"


quae Secundum Agustinum monas et dias non sunt numeri, sed principia numerorum, i. a quo et per quod. Trias autem plus {quod/quae} principium, medium, et finem possidet, perfecto numerus dicitur. Secundum istas {sic, lege istum} autem dias numerus est. {J-YG: "Selon Augustin, la monade et la dyade ne sont pas des nombres, mais les principes des nombres, c'est-à-dire un 'à partir de quoi' et un 'en passant par quoi'. La triade, elle, qui possède origine, milieu et fin, répond parfaitement à l'appellation de 'nombre'. Mais selon notre auteur la dyade est un nombre." La référence est au De musica d'Augustin. Voir en effet De musica, Cl. 0258, livre 1 col. 1094 ligne 45 (magister): Ergo ab ipso, si uidetur, principio numerorum capiamus considerationis huius exordium et uideamus, quantum pro uiribus mentis nostrae talia ualemus intueri, quaenam sit ratio ut quamuis per infinitum, ut dictum est, numerus progrediatur, articulos quosdam homines in numerando fecerint; a quibus ad unum rursus redeant, quod est principium numerorum. Puis livre 1 col. 1096 ligne 6 (magister): Vide ne iste quoque numerus possit principium esse numerorum. Puis livre 1 col. 1096 ligne 28 (magister): ergo haec duo principia numerorum sibimet copulata totum numerum faciunt atque perfectum (c'est la référence la plus évidente pour notre passage, et elle pourrait pousser à écrire plutôt perfectus que perfecto). Puis livre 1 col. 1098 ligne 4 (magister): …quia unum et duo principia sunt et quasi semina numerorum (toujours l'idée de notre glose). Enfin, à propos de l'unité mais seulement d'elle, livre 2 col. 1103 ligne 21 (discipulus): …ab uno incipimus, quod principium numerorum est…}
 
Annotation on "miraculis"


miraculis i. radiis
 
Annotation on "reverenda"


reverenda digna veneratione
 
Annotation on "a"


a adversa
 
Annotation on "prima a fronte"


prima a fronte adversa principalia a parte frontis
 
Annotation on "radio"


radio i. monade. Natura unitatis simplex est et indivisibilis, incomposita, partibus carens, per se semper manens, et nullis corporalibus invenitur, ac per hoc ipsa sola et vera unitas solo animo consideratur, nullo sensu corporeo, vi et potestate omnes numeros in se continens. Caeteri vero numeri incompositi {sic, lege compositi} sunt, ideoque possunt tantum procedere ad inferiora ut etiam in corporibus sentiantur, ac per hoc non solum intellegentia sed etiam opinio potest intellegi. De monade sola intellegentia est, sed quia binarius ante omnes numeros divisionem patitur {sic, lege partitur (cf. Bes. 594, fol. 113)} in partes (habet enim duas aequales; sibi iunguntur quadam similitudine qualitatis et quantitatis parilitate) omnium numerorum conexionem habere demonstratur. Quod enim per se ipsam primam {J-YG: sic, lege prima, Bes. 594 même erreur} suis partibus iungitur, hoc etiam aliorum par numerorum coniungere necesse est.
 
Annotation on "candicabat"


candicabat resplendebat
 
Annotation on "ex quo"


ex quo radio. de diade loquitur
 
Annotation on "erumpens"


erumpens excrescens
 
Annotation on "quadam"


quadam {? Tironian sign?} monnas non intelligitur in corporis {sic, lege corporibus}, vix in mente intelligitur. Omne quod componitur vel in multas partes dividitur unum non est, uti est homo vel lapis. Primo {sic, lege prima?} progressio monadis surrexit, sed vix intellegibilis. Similiter dias sola longitudine, non latitudine, quia secundum ariht {sic, lege arihtmeticam} ex duobus sola longitudo fit, non etiam latitudo; unde intelligitur quod radius secundus ex primo in directum emergebat. Omnes numeri excepta monade et corporales et incorporales.
 
Annotation on "de uno"


de uno monadem intellegit quia non invenitur in corporibus sed mentes {lege mente} intellegitur
 
Annotation on "primo"


primo s. radio
 
Annotation on "deflu- ebat"


deflu- ebat manabat
 
Annotation on "dehinc"


dehinc s. erumpebat
 
Annotation on "etiam"


etiam s. processit
 
Annotation on "decoriatusque"


decoriatusque Decoriatus vel ab eo quod est decem vel decoriatus i. sine corio i. monas. Omne enim quod sine corio est corporali crassitudine caret. Si itaque decoriatus pro decem bene primus, quia principium est secundi versus, sicut c. principium tertii versus. {J-YG: Decoriatus, ou bien du mot decem, ou bien decoriatus c'est-à-dire "sans corium ('chair'), c'est-à-dire la monade. Car tout ce qui est sans chair échappe à l'épaisseur corporelle. Si donc decoriatus est mis pour decem, c'est bien de dire primus, parce que 10 est le début de la deuxième rangée, comme 100 est celui de la troisième rangée.}
 
Annotation on "miri decoris"


miri decoris habitum illius describit
 
Annotation on "et ip- sius"


et ip- sius possunt esse due iunctiones
 
Annotation on "honorum"


honorum incorporeus vel honorabilis recapitulat
 
Annotation on "reverendum"


reverendum dignum veneratione
 
Annotation on "verticem"


verticem ipsa femine
 
Annotation on "duplicis"


duplicis pro proportionibus et pro sesqualteris et cetera
 
Annotation on "circulabant"


circulabant ambiebant tertius et quartus et cetera. redimibant
 
Annotation on "innumerabili"


innumerabili omnis numerus aut multiplatione {sic, lege multiplicatione} crescit in infinitum, aut resolutione decrescit usque finitum.
 
Annotation on "radios"


radios i. numeros
 
Annotation on "multitudine"


multitudine quia in infinitum vadunt
 
Annotation on "denuo"


denuo omnes numeri a monade incoant et per enliticam i. artem resolutoriam resolvunt {J-YG: lege resolvuntur in monadem; "Tous les nombres partent de la monade et, par l'analytique, c'est-à-dire la technique résolutoire, sont ramenés à la monade"}
 
Annotation on "tenuatos"


tenuatos reddatos {sic, lege redactos, cf. Bes 594 fol. 113 (J-YG)}
 
Annotation on "miris"


miris cum
 
Annotation on "quibusdam defectibus"


quibusdam defectibus resolutoribus {sic, sed lege resolutionibus}. per enliticam i. resolutoriam
 
Annotation on "contra- hebat"


contra- hebat resolvebat
 
Annotation on "multiplicem"


multiplicem multiplicitas numerorum. per velamen corporales numeri, per peram intellectualis.
 
Annotation on "quo"


quo velamine
 
Annotation on "naturae"


naturae Velamen vocat corpulentiam numerorum, pera autem interna vim numerorum, quia non potest perveniri ad invisibiles numeros nisi per visibiles numeros.
 
Annotation on "gebantur"


gebantur ambitur vel occultor {occultat?}
 
Annotation on "abdiderat"


abdiderat occultaverat
 
Annotation on "recursantes"


recursantes recurrentes
 
Annotation on "quadam"


quadam s. erat
 
Annotation on "incomprehensae "


de incomprehensae  
 
Annotation on "mobilitatis"


mobilitatis velocitatis
 
Annotation on "scaturrigine"


scaturrigine multiplicatione ebullitione
 
Annotation on "vermiculati"


vermiculati reflexibiles. in modum vermium
 
Annotation on "in eos"


in eos per numeros
 
Annotation on "salutabunda"


salutabunda similis salutanti
 
Annotation on "surrexit"


surrexit monstravit
 
Annotation on "Phylosophia"


Phylosophia sapientia mundana
 
Annotation on "Tritonidam"


Tritonidam Minervam
 
Annotation on "propter"


propter iuxta
 
Annotation on "intulisset"


intulisset significasset
 
Annotation on "inquirit"


inquirit requirit
 
Annotation on "Iovem"


Iovem Iovis dictus est quasi iavis i. universalis vis. universitas Iovia scribitur unde quidam {sic, lege quidem} Iuppiter est et i. {J-YG: "et c'est pourquoi Jupiter est aussi l'Un". En effet, à la fin, i est exactement 1 c'est-à-dire unum. Et il faut lire quidem, non pas quidam qui est une erreur du copiste. "Le nom de Jupiter (Iouis) revient à Iauis, c'est-à-dire 'force universelle'. Iouia est l'écriture de l'universel. Et c'est pourquoi…" Mais je ne sais pas d'où vient cette équivalence posée entre Iouis et *Iauis.}
 
Annotation on "nomine"


nomine ZYPIS i. sublimis. interpretatur nt {= natura?}. sublimis numerus yris. quia nihil novit mundana sapientia nisi revelatione vere sapientiae. Z. vii; Y. cccc; P. c.; I. x.; C. cc. {J-YG: "Z, VII; Y, CCCC; P, C; I, X; C, CC", c'est-à-dire "Z = 7; Y = 400; P = 100; I = 10; C = 200." "interpretatur n(a)t(ura) sublimis numerus <z>yris", "ZYPIC signifie 'nombre supérieur par essence". Cela permettrait peut-être de comprendre pourquoi la suite de la glose dit "parce que la sagesse du monde ne connaît rien si ce n'est par révélation de la vraie Sagesse".}
 
Annotation on "at tunc"


at tunc ab Arithmetica
 
Annotation on "emer- serat"


emer- serat surrexerat. proruperat vel creverat
 
Annotation on "colliniatae"


colliniatae placabilis directe
 
Annotation on "lucis nitore"


lucis nitore luce
 
Annotation on "porrecto"


porrecto extenso
 
Annotation on "miraculis"


miraculis propter que miracula
 
Annotation on "repente"


repente subito
 
Annotation on "multitudine"


multitudine s. radiorum
 
Annotation on "prorumpente"


prorumpente percurrente
 
Annotation on "nonnulli"


nonnulli plures
 
Annotation on "telluristres"


telluristres a telluri genitivus emenes
 
Annotation on "Haerculem"


Haerculem adefensionem {lege ad defensionem} suam videlicet
 
Annotation on "opinantes"


opinantes arbitrantes
 
Annotation on "idreo germine"


idreo germine idcirdo Herculem sunt conspicati, eo quod ipse extinxerit Idram Lerneam {= Hydram Lernaeam}
 
Annotation on "pullulare"


pullulare nasci
 
Annotation on "oborto"


oborto subito orto
 
Annotation on "mussantibus"


mussantibus inquirentibus
 
Annotation on "puer ille piceus"


puer ille piceus Cupido. niger. Piceus puer ipse est Cupido, eo quod tali colore reddat amantes vel quia heret
 
Annotation on "verum"


verum sed
 
Annotation on "Pytagoras"


Pytagoras  legitur quod Pytagoras audierit in Tyro quendam philosofum predicantem de inmortalitate anime et adpropinquans mox conversus est assumens habitum philosoficum adhaerensque illi. Nullus philosophus ante istum quod sentiebat animo describit.
 
Annotation on "usque abacum"


usque abacum omnes artes habent abacos 
 
Annotation on "idem"


idem Pitagoras inventor arihtmeticae
 
Annotation on "promere"


promere exponere
 
Annotation on "cupienti"


cupienti s. n feminae
 
Annotation on "luminis"


luminis ignem cum apto ad hoc stabat ut eius officio serviret.
 
Annotation on "praeferebat"


praeferebat ante portabat
 
Annotation on "expromere"


expromere manifestare
 
Annotation on "sic exorsa est"


sic exorsa est cepit sic loqui
 
Annotation on "caelo"


caelo datus i. diis metonomice
 
Annotation on "mundanis ignorata"


mundanis ignorata quia omnia numeros {sic, lege numeris} subsistunt. nominativus
 
Annotation on "quas"


quas res humanas
 
Annotation on "adveni"


adveni s. ad vos
 
Annotation on "vestrum"


vestrum i. de vestro
 
Annotation on "concilium"


concilium conventu
 
Annotation on "recenseam"


recenseam recorder
 
Annotation on "ramalibus"


ramalibus styrpe
 
Annotation on "germinare"


germinare oriri
 
Annotation on "Tuque"


Tuque quia dignum est ut filii matrem sequantur nisi forte illa causa ... {...us???} a deos veniat
 
Annotation on "potissimum"


potissimum maxime
 
Annotation on "quem"


quem i. te
 
Annotation on "principalis ante cunctos"


principalis ante cunctos eo quod sis primogenitus a me et primum deorum
 
Annotation on "cunctos"


cunctos deos
 
Annotation on "singularis"


singularis specialis
 
Annotation on "fontem"


fontem i. me ipsam originem
 
Annotation on "vestrum"


vestrum cum sim mater omnium vestrum
 
Annotation on "Mercuriale"


Mercuriale rationabilae
 
Annotation on "faxit"


faxit facit
 
Annotation on "officium"


officium s. artes exponere
 
Annotation on "primordialem"


primordialem vult ostendere diis quomodo ab ea geniti sint. primordialiter insinuare quod nescitis conferre vel laudare
 
Annotation on "vobis"


vobis o dii
 
Annotation on "quae"


quae pro q{uis?}
 
Annotation on "exerceor"


exerceor discor ob laudibus
 
Annotation on "astrorum populus"


astrorum populus celestium dii
 
Annotation on "suae"


suae propriae
 
Annotation on "multitudinis"


multitudinis progeniei
 
Annotation on "cunctis"


cunctis s. rebus
 
Annotation on "fata sacra"


monas DE MONADE. quia monas verbi gratia decies denarium mensurat.
 
Annotation on "monas"


monas unitas
 
Annotation on "esto"


esto praesis
 
Annotation on "ante cuncta"


ante cuncta ite quod tu teneas primum locum ante omnes numeros
 
Annotation on "vibrantem"


vibrantem apparentem
 
Annotation on "sociati"


sociati genitivus
 
Annotation on "postmodum"


postmodum post te
 
Annotation on "numeri principia"


numeri principia unitates quia numerus est collectio monadum
 
Annotation on "species"


species omnis species relativa dicitur. Nam species non sibi est species, sed alicuius principio subsistentis naturae species est. Est ergo species accidens substantie ac per hoc, si substantia numerorum in monade est, sequitur ut binarius quaedam species sit ipsius substantiae et princeps omnium numerorum. Sed cur princeps? Quia prima procreatio numerorum est, ex monade inchoans, cuius exemplar omnes numeri secuntur. Monas est igitur intellegibilis omnium numerorum proprietas, quae Grece sermone idea vocatur. Principalis autem ipsius monadis progressio, i. primitivas {sic, lege primitiva} species, idea intellegitur.
 
Annotation on "accidens"


accidens monas non est species s. substantia numerorum
 
Annotation on "extantium"


extantium subsistentium
 
Annotation on "primo"


primo i. ipsi anti
 
Annotation on "Rite"


Rite monadem. Philosophorum de monade tres opiniones inveniuntur: aut enim primordialis perfectaeque naturae emissio sit, aut eiusdem primordialis naturae species inseparabilis, aut ipsius primordialis est antequam nulla natura inveniri potest. Si secundum primam opinionem, quae {sic, lege qua} emissio primordialis naturae monas putatur, monas et Iovis unum sunt. Sin autem iuxta iustam {J-YG: il me semble que 'iustam' est, sous línfluence de 'iuxta', une mauvaise lecture de 'IIdam', , c'est-à-dire 'secundam'. Le texte d'origine doit être: iuxta secundam opinionem} opinionem, species est primordialis naturae, cogitur ut monas Iovi anteponatur. Secundum vero tertiam opinionem nihil ante monadem ponitur, sed est ipsa principalis et primordialis natura, quam alii ipsum Iovem, alii fontem ipsius Iovis putant.
 
Annotation on "ipsum"


ipsum Iovem
 
Annotation on "principem"


principem vel ternarium
 
Annotation on "dissimulabo"


dissimulabo tertia opinio segregabo
 
Annotation on "ex eo"


ex eo s. est
 
Annotation on "monas est. retractantibus"


monas est. retractantibus calculatoribus. una singularitas
 
Annotation on "unum solum"


unum solum i. ipsam esse essentiam a qua numeri oriuntur: in multiplicatinibus {sic, lege multiplicationibus} descensio, in resolutione ascensio. De multiplicatione et resolutione dicit.
 
Annotation on "ipsam esse"


ipsam esse quod ipsa existit
 
Annotation on "ab ea atque cetera"


ab ea atque cetera s. nec disimulabo. incrementa numerorum. 
 
Annotation on "omniumque numerorum"


omniumque numerorum s. nec dissimulabo.
 
Annotation on "solam"


solam monadem
 
Annotation on "seminarium"


seminarium originem
 
Annotation on "solamque mensuram"


solamque mensuram s. hominum numerorum s. certum
 
Annotation on "et incrementorum"


et incrementorum i. ubi statur quando revertitur in unum. Platonica et Pitagorica sententia est.
 
Annotation on "detrimentorum"


detrimentorum resolutionem
 
Annotation on "quae"


quae monas
 
Annotation on "pars"


pars in membris. i. numeris. initium motus et status monas est.
 
Annotation on "totum"


totum in substantia sua quia non augetur nec minuit in se incrementa numerorum
 
Annotation on "perpetua"


perpetua s. manet in omnibus
 
Annotation on "extan- tia"


extan- tia i. essentia
 
Annotation on "post"


post Monas ante omnes numeros et que sola remanet post resolutos numeros atque potest in cunctis numeris.
 
Annotation on "absumpta"


absumpta consista abstracta. monade
 
Annotation on "Hanc igitur"


Hanc igitur s. monadem s. nec dissimulabo i. ut ipsa monas sit locus eo quod a Iove omnia dicantur esse
 
Annotation on "idealis illius intellectualisque speciei"


idealis illius intellectualisque speciei formabilis i. species visibilis. substantiva. virtus primordialis ex qua omnia sunt
 
Annotation on "testatur"


testatur conprobat speciei Iovis vel monadis
 
Annotation on "extant"


extant iure
 
Annotation on "singula"


singula singilaria
 
Annotation on "memorari"


memorari s. nec dissimulabo
 
Annotation on "sectatoribus"


sectatoribus imitatoribus
 
Annotation on "ex eo quod unum solum"


ex eo quod unum solum inconpositum et simplex
 
Annotation on "ipsa"


ipsa s. monas
 
Annotation on "et se quaeri semper velit"


et se quaeri semper velit quia omne quod querimus non diversum volumus esse rem
 
Annotation on "quod"


quod i. unitatem
 
Annotation on "cupiat"


cupiat s. quaeri
 
Annotation on "ultra"


ultra unum
 
Annotation on "expers"


expers sine parte
 
Annotation on "elationis"


elationis corpulentiae vel incremente
 
Annotation on "aut copulae"


aut copulae i. compositionis
 
Annotation on "in se"


in se in se ipsum
 
Annotation on "detorquet"


detorquet convertit
 
Annotation on "ardores"


ardores conectit amores querentium
 
Annotation on "hanc"


hanc s. monadem
 
Annotation on "Concordiam"


Concordiam quia non recipit sectionem
 
Annotation on "Pietatem"


Pietatem pietas enim et amicitia amor est unitatis
 
Annotation on "nectatur"


nectatur iungantur
 
Annotation on "peta"


peta lasciva luxuriosa
 
Annotation on "alter"


alter i. dias
 
Annotation on "quadam"


cum quadam
 
Annotation on "Huius"


Huius s. femine
 
Annotation on "eam"


eam s. arihtmeticam
 
Annotation on "germine"


germine progenie
 
Annotation on "consectatus"


consectatus consecutus
 
Annotation on "facem"


facem Non sine causa facem dixit: latent enim artes antequam inlustrante{s}, in noti{ti}am hominum perveniant. Quidam dixerunt numeros esse substantiarum {sic, lege substantiam} omnium rerum, quidam ideas i. formas intellegibiles. {J-YG: "Ce n'est pas sans raison qu'il a parlé de torches. Car les artes restent dans l'ombre avant de venir à la connaissance des hommes, qu'elles éclairent. Certains ont dit que les nombres sont la substance de toutes choses, d'autres qu'ils sont les idées, c'est-à-dire les formes intelligibles."}
 
Annotation on "emissio"


emissio  nativitas
 
Annotation on "Mercuriale"


Mercuriale non ideo quia Mercurius me dat in dotem despicabilis sic.
 
Annotation on "genetricem"


genetricem quia apud antiquos trium generum sunt. apud grecos numeri feminine generis
 
Annotation on "Prae cunctis"


Prae cunctis ante cunctos numeros
 
Annotation on "cunctis"


cunctis Datur Iovi monas, sed monas non est Iovis, sed quasi proprium Iovis vel ratio ipsius. s. eptas non est Pallas, sed ratio ipsius. {J-YG: "La monade est attribuée à Jupiter, mais la monade n'est pas Jupiter, mais, pour ainsi dire, le propre de Jupiter ou la raison de ce dieu, comme l'heptade n'est pas Pallas, mais la ratio de cette déesse".}
 
Annotation on "monas"


monas DE MONADE. quia monas verbi gratia decies denarium mensurat.
 
Annotation on "idealis"


idealis idos forma, unde Bosforos idos i. bonis forma maris locus. Idealis propria indivisibilis duos mundi dixerunt: visibilem et intellectualem.
 
Annotation on "quam"


quam s. Venerem
 
Annotation on "Saturnia"


Saturnia s. Iuno
 
Annotation on "ante ipsum"


ante ipsum Ante ipsum, i. binarium quia dixerunt quidam monadem et diadem principia esse numerorum, sed non esse numeros. {J-YG: "Avant celui-ci, c'est-à-dire avant le nombre deux, parce que certains (Augustin, d'après les gloses précédentes) ont dit que la monade et la dyade sont les principes des nombres, mais ne sont pas des nombres."}
 
Annotation on "fata sacra"


fata sacra exposita sancta
 
Annotation on "Ac tunc"


Ac tunc ab arithmetica
 
Annotation on "Pedia"


Pedia disciplina
 
Annotation on "egressa"


egressa s. fuerat
 
Annotation on "Cui"


Cui femine
 
Annotation on "marcidulis"


marcidulis inclinatis gradibus {sic, lege inclinatis, grauibus.  J-YG: 'Inclinatis gradibus' est une erreur de copie, que l'on retrouve dans le manuscrit de Besançon: elle était donc déjà dans le modèle copié dans les deux manuscrits, vraisemblablement. Il est évident que le bon texte, le texte d'origine, était différent. L'erreur ne porte que sur une lettre, un 'u' transformé en 'd', et il faut lire: 'inclinatis, grauibus', deux adjectifs qui expliquent 'marcidulis': les regards ('luminibus') lancés par Vénus sont de côté ('inclinatis'); appuyés ('grauibus')}
 


Last modified: 09-03-2010 15:18